AKTUALISASI PANCASILA DALAM KEHIDUPAN SEHARI-HARI DALAM PRESEPSI ISLAM Oleh : Selvi Sugiyarti Aktualia Aktualiai i !e"urut !e"urut Ka!u Ka!u #ear #ahaa #ahaa I"$%"eia I"$%"eia &De'$ik(u &De'$ik(u$) $) (er (eraal aal
$ari ari
eu eu"g "ggu guh" h"ya ya..
kata ata
*aktu aktual al+ +
Aktu Aktuali alia ai i
arti arti" "ya a$al a$alah ah
(etu (etull-(e (etu tull
eu euat atu u
a$a, $a,
ter tera$ a$i
!e"g !e"gak aktu tual alka ka". ".
atau atau Dala Dala! !
!aalah (agai!a"a "ilai-"ilai Pa"/aila itu (e"ar-(e"ar $a'at ter/er!i" $ala! ika' $a" 'erilaku 'erilaku $ari eluruh eluruh 0arga "egara, !ulai !ulai $ari 'e!i!'i" "ai%"al a!'ai ke'a$a rakyat (iaa. Nilai-"ilai Pa"/aila Pa"/aila ya"g (eru!(er 'a$a hakikat Pa"/aila a$alah (eri1at u"iveral, teta' $a" tak (eru(ah. Nilai "ila "ilaii -
ter ere(ut e(ut
$a'at a'at
$ia $ia( (ark arka"
$ala! ala!
et etia' ia'
a'e a'ek k
$ala! ala!
'e"yel 'e"yele"g e"ggar garaa" aa" "egara "egara $a" $ala! $ala! 0uu$ 0uu$ "%r!a "%r!a "%r!a "%r!a,, (aik (aik "%r!a "%r!a -
huk huku!, u!,
ke"eg e"egar ara aa", a",
!au' au'u"
"%r "%r!a "%r!a -
!%ral
ya"g
haru
$ilaka"aka" $a" $ia!alka" %leh etia' 0arga "egara I"$%"eia. Aktualiai Pa"/aila, $a'at $i(e$aka" ke $ala! 2 e"i : 3.
Aktualiai Pa"/aila Pa"/aila e/ara O(yekti1
Aktualia Aktualiai i Pa"/aila a"/aila e/ara e/ara O(yekti1 O(yekti1 arti"ya, arti"ya, realiai realiai 'e"a(ara" 'e"a(ara" "ilai-"ilai Pa"/aila $ala! (e"tuk "%r!a-"%r!a $ala! etia' a'ek 'e"yele"gg 'e"yele"ggaraa" araa" "egara, "egara, (aik $ala! (i$a"g (i$a"g Legilati Legilati1, 1, Ekeku Ekekuti1, ti1, $a"
4u$ik $ikati1 ati1,,
!au'u au'u" "
e!u e!ua
(i$ (i$a"g a"g
ke"eg e"egar araa aa" "
lai" lai"" "ya. ya.
Aktu Aktual ali ia aii O(ye O(yekt kti1 i1 i"i i"i teru teruta ta!a !a (erk (erkai aita ta" " $e"g $e"ga" a" 'era 'eratu tura ra" " 'eru"$a"g-u"$a"ga" I"$%"eia C%"t%h C%"t%h"ya "ya : $ala! $ala! 'e"yel 'e"yele"g e"ggar garaa" aa" ke"eg ke"egara araa" a" !au'u !au'u" " terti( terti( huku! I"$%"eia, aa '%litik $a" tuua" "egara, erta 'elaka"aa" k%"kret"ya $i$aarka" 'a$a $aar 1ala1ah "egara &Pa"/aila) Selu Seluru ruh h
hi$u hi$u' '
ke"eg e"egar araa aa" "
$a" $a"
tert terti( i( huk huku! $i I"$% I"$%"e "e"e "ei ia a
$i$aarka" ata erta $ili'uti %leh $aar 5la1at "egara, aa '%litik $a" tuua" "egara, yak"i"ya Pa"/aila, $ia"tara"ya: - 6ari-gari #ear Halua" Negara.
- Huku!, 'eru"$a"g-u"$a"ga" $a" 'era$ila". -
Pe!eri"taha".
- P%litik $ala! "egeri $a" luar "egeri. - Keela!ata", kea!a"a" $a" 'ertaha"a". -
Keeahteraa"
- Ke(u$ayaa" - Pe"$i$ika" $a" lai" e(agai"ya. 2.
Aktualiai Pa"/aila e/ara Su(yekti1 Aktualiai
Su(yekti1,
arti"ya
realiai
'e"a(ara"
"ilai-"ilai
Pa"/aila $ala! (e"tuk "%r!a-"%r!a ke $ala! $iri etia' 'ri(a$i, 'ere%ra"ga", etia' 0arga "egara, etia' i"$ivi$u, etia' 'e"$u$uk, etia' 'e"guaa $a" etia' %ra"g I"$%"eia. aktualiai i"i (erkaita" $e"ga" kea$ara" , ketaata" erta keia'a" i"$ivi$u u"tuk !e"ga!alka" Pa"/aila
&"%r!a-"%r!a
!%ral). Aktualiai
Pa"/aila
u(yekti1
i"i
$ihara'ka" $a'at ter/a'ai agar "ilai-"ilai 'a"/aila teta' !elekat $ala! hati a"u(ari (a"ga I"$%"eia, $a" $e!ikia" itu $ie(ut $e"ga" Ke'ri(a$ia" #a"ga I"$%"eia &Ke'ri(a$ia" Pa"/aila). Maka $e"ga" hal i"ilah (a"ga I"$%"eia !e!iliki /iri karakteritik ya"g
!e"u"ukka"
'er(e$aa""ya
$e"ga"
(a"ga
lai".Aktualiai
Su(yekti1 i"i le(ih 'e"ti"g $ari Aktualiai O(yekti1, kare"a Aktualiai Pa"/aila ya"g u(yekti1 !eru'aka" ku"/i ke(erhaila" Aktualiai Pa"/aila e/ara O(yekti1. Se$a"gka" ya"g $i!aku$
Pa"/aila $ala! 'a"$a"ga" Ila!
a$alah $ala! uatu "egara $i(utuhka" uatu tata terti( atau 'eratura" ya"g (ia !e"gak%%$ir eluruh !ayarakat $ala! "egara tere(ut. De!ikia" $e"ga" I"$%"eia e(agai!a"a kita ketahui (era!a $ala! earah (ah0a eak la!a Pa"/aila telah !e"%'a"g (er(agai uku, ra, $a" aga!a ya"g a$a $i I"$%"eia. Pa"/aila a"gat euai $a" te'at u"tuk !e"gak%%$ir eluruh ra, uku (a"ga, $a" aga!a ya"g a$a $i
I"$%"eia. Hal i"i $i(uktika" (ah0a ila-ila Pa"/aila elara $e"ga" a'a ya"g telah tergari $ala! al-7ur8a". 3. Ketuha"a" 4a"g Maha Ea. al-7ur8a" $ala! (e(era'a ayat"ya !e"ye(utka" $a" elalu !e"gaarka" ke'a$a u!at"ya u"tuk elalu !e"geaka" Tuha" &!ialka" 7S. al-#a9arah: 3;). Dala! Ila!, Tuha" a$alah Allah e!ata. Na!u", $ala! 'a"$a"ga"
aga!a
lai"
Tuha"
a$alah
kehi$u'a" !a"uia, ya"g $ie!(ah. 2. Ke!a"uiaa" ya"g a$il $a" (era$a(.
ya"g Sila
!e"gatur ke$ua
i"i
!e"/er!i"ka" "ilai ke!a"uiaa" $a" (erika' a$il &7. alMaa8i$ah: <). Ila! elalu !e"gaarka" ke'a$a u!at"ya u"tuk elalu (erika' a$il $ala! egala hal, a$il terha$a' $iri e"$iri, %ra"g lai" $a" ala!. ;. Peratua" I"$%"eia. Se!ua
aga!a
ter!auk
Ila!
!e"gaarka" ke'a$a u!at"ya u"tuk elalu (eratu $a" !e"aga keatua" $a" 'eratua" &7. Ali I!r%": 3=;). >. Kerakyata" ya"g $i'i!'i" %leh hik!at ke(iaka"aa" $ala! 'er!uya0arata"? 'er0akila". Pa"/aila $ala! ila kee!'at i"i elara $e"ga" a'a ya"g telah $igarika" al-7ur8a" $ala! kehi$u'a" (er!ayarakat, (er(a"ga $a" (er"egara. Ila! elalu !e"gaarka" u"tuk elalu (erika' (iaka"a $ala! !e"gatai 'er!aalaha" kehi$u'a" &Shaa$: 2=) $a" elalu !e"eka"ka"
u"tuk
!e"yeleaika""ya
$ala!
uaa"a
$e!%krati &Ali I!r%": 3@). @. Kea$ila" %ial (agi eluruh rakyat I"$%"eia. Sila ya"g !e"gga!(arka" ter0uu$"ya rakyat a$il, !ak!ur, a!a" $a" $a!ai. Hal i"i $ie(utka" $ala! urat al-Nahl ayat =. Na!u", 'a"$a"ga" kita terha$a' Pa"/aila tak /uku' e(ata !e"gagu!i atau !e"gataka" (ah0a Pa"/aila ti$ak (erte"ta"ga" $e"ga" aara" Ila!. Aka" teta'i, auh le(ih (er!ak"a $ari itu. 4aitu a$alah (erika' $a" !e"ga!(il ke(iaka" ya"g euai $e"ga" "ilai-"ilai $a" e!a"gat Pa"/aila.
Se(agai u!(er "ilai, kita !u$ah !e!ui Pa"/aila, teta'i ulit u"tuk $i(uktika" (ah0a !ayarakat eahtera $i (a0ah Pa"/aila kare"a Pa"/aila eri"g $i'akai e(agai alat '%litik.Se(agia" $ari geraka" Ila! 'u" tak 'erlu lagi !e!'er$e(atka" $a" *!e"ggugat+ Pa"/aila e(agai $aar "egara (erte"ta"ga" $e"ga" ila!. Kare"a kalau kita 'a"$ai !e!ak"ai"ya, "ilai-"ilai ya"g terka"$u"g $ala! Pa"/aila a"gat ila!i. Kalau kita teru (er$e(at, e"ergi kita aka" terkura ha"ya u"tuk !e!(uka ke!(ali $e(at la!a $a" !e!'erua"gka" *Ila! e(agai $aar "egara+.